Jan A.P. Kaczmarek

Laureat Oscara za muzykę do filmu „Marzyciel”, nominowany do Złotych Globów i nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej – jest dzisiaj jednym z najwybitniejszych w świecie kompozytorów muzyki filmowej. Stworzył ścieżki dźwiękowe do kilkudziesięciu filmów, a także symfoniczne utwory koncertowe. Jego artystyczna działalność od zawsze związana była także z ambitną sceną teatralną.  W 2011 roku stworzył Transatlantyk Festival i jest jego dyrektorem.

Debiutował jako kompozytor i wykonawca muzyki dla Teatru Ósmego Dnia i dla stworzonej przez siebie Orkiestry Ósmego Dnia. Jest autorem muzyki do kilkudziesięciu spektakli teatralnych w kraju i za granicą. W 1982 roku, po tournée w USA, nagrał swój pierwszy album „Music for the End”. W 1989 roku, po licznych koncertach w Europie i wydaniu 3 kolejnych albumów, pozostał na stałe w USA.

Pracował dla czołowych polskich i amerykańskich teatrów. W Polsce współpracował m.in. z: Teatrem Ósmego Dnia, Sceną Plastyczną KUL, Akademią Ruchu, Teatrem Studio, stażował w Teatrze Laboratorium Grotowskiego. W 1992 roku otrzymał prestiżową nagrodę Drama Desk przyznaną przez nowojorskich krytyków za najlepszą muzykę teatralną roku do spektaklu JoAnne Akalaitis „’Tis Pity She’s a Whore”, wystawionego w Public Theater / The New York Shakespeare Festival.

Międzynarodowe uznanie przyniosła kompozytorowi muzyka filmowa. Najważniejsze tytuły to: „Niewierna” Adriana Lyne’a, „The Visitor” Toma McCarthy’ego, „Mój przyjaciel Hachiko” Lasse Halströma, „Aimee i Jaguar” Maxa Farberbocka, „Całkowite zaćmienie”, „Plac Waszyngtona”, „Trzeci cud” Agnieszki Holland, „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza czy wreszcie „Marzyciel” Marca Forstera. Za ten ostatni film kompozytor zdobył nie tylko Oscara, ale też nagrodę National Board of Review, nominacje do Golden Globes i nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA). W następnych latach powstały jego kompozycje do tak uznanych produkcji, jak m.in.: „Evening” Lajosa Koltai, „City Island” Raymonda de Felitta, „Aż po grób” Aarona Schneidera czy do największej w historii Europy produkcji telewizyjnej – serialu „Wojna i Pokój” (reż. Robert Dornhelm).

W 2005 roku otrzymał złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, nadawany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 24 kwietnia 2005 Jan A.P. Kaczmarek otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Konina, a od 2 października 2012 Aula Centrum Wykładowo-Dydaktycznego w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Koninie nosi imię Jana A.P. Kaczmarka. 20 lutego 2012 roku odebrał nagrodę Giganta 2011, przyznawaną przez ,,Gazetę Wyborczą” za „poznański styl pracy”, a 27 lutego 2014 roku Nagrodę Pracy Organicznej przyznawaną przez ,,Głos Wielkopolski” za wybitne osiągnięcia w kulturze i cenioną w Wielkopolsce pracę u podstaw. W 2014 roku otrzymał honorowy tytuł Ambasadora Marki Wielkopolski (przyznawany wybitnym Wielkopolanom w uznaniu za promowanie „Marki Wielkopolski”). W 2015 r. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej oraz za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury. Laureat konkursu Wybitny Polak, organizowanego przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego Teraz Polska (2017). W 2018 roku został Laureatem Nagrody Specjalnej 15-lecia RMF Classic (12 marca 2018) oraz otrzymał Honorowe Członkostwo ZAiKS (19 marca 2018).

Prestiżowymi wyróżnieniami dla Jana Kaczmarka były też zamówienia na skomponowanie „Kantaty o Wolności” na obchody 25-lecia Solidarności w Gdańsku, „Oratorio 1956” na 50. Rocznicę Poznańskiego Czerwca ’56. Inne prace koncertowe kompozytora to „Koncert Jankiela”, „Otwarte okno” i „Fanfara A2”. 10 maja 2014 roku na Rynku Głównym w Krakowie odbyła się światowa premiera „Universa – Opera Otwarta”, utworu napisanego z okazji obchodów 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. W lutym 2017 roku prapremierę miała „Emigra – Symfonia bez Końca”, skomponowana na zamówienie Muzeum Emigracji w Gdyni.

W ostatnich latach artysta stworzył również muzykę do „Joanny” Anety Kopacz, „La Habitación” z Irène Jacob oraz „Pawła, apostoła Chrystusa” z Jimem Caviezelem, Jamesem Faulknerem i Olivierem Martinezem. Jan A.P. Kaczmarek nagrywał płyty m.in. dla Sony Classical, Decca, Varese Sarabande, Milan, EMI, Rounder i Universal. Koncertuje zarówno w USA, jak i w Europie czy Azji.

Założył Instytut Rozbitek, aby wspierać międzynarodowe kariery młodych twórców i inicjować projekty artystyczne w świecie filmu i muzyki. Misję Rozbitka kontynuuje Festiwal Transatlantyk, którego jest twórcą i dyrektorem.

Członek Jury 8. Beijing International Film Festival (Tiantan Award) w Chinach.

Jest członkiem Amerykańskiej i Europejskiej Akademii Filmowej.

Fot. Szymon Kaczmarek